Bieżące wiadomości i wydarzenia z badań Kosmosu


Wiadomości na temat badań Kosmosu zamieszczane w portalu Uranii. Po kliknięciu w tytuł można przejść do pełnej wersji tekstu w danym serwisie.


2025-11-14 13:14 - (Urania) - Planeta przecinająca plamy gwiezdne w układzie TOI-3884
Astronomowie odkryli, że planeta TOI‑3884b podczas tranzytu przecina plamy gwiazdowe swojej gwiazdy macierzystej, ujawniając szczegółową architekturę i nietypowe nachylenie całego układu.
2025-11-12 12:56 - (Urania) - ATREIDES: Wyprawa w Neptunową Pustynię – nowa era badań egzoplanet
Międzynarodowy zespół astronomów pod kierownictwem Uniwersytetu Genewskiego rozpoczął rewolucyjny program obserwacji i analizy egzoplanet w rejonie tzw. pustyni neptunowej. Pierwsze wyniki misji ATREIDES rzucają nowe światło na chaotyczną historię układów planetarnych oraz złożone mechanizmy ich ewolucji.
2025-11-10 12:06 - (Urania) - Grzegorz Sęk - pożegnanie
W piątek nadeszła niespodziewana i smutna wiadomość o odejściu Grzegorza Sęka, astronoma i wybitnego edukatora związanego przez większość życia z Młodzieżowym Obserwatorium Astronomicznym w Niepołomicach.
2025-11-06 13:08 - (Urania) - Wędrująca czarna dziura w galaktyce karłowatej
W pobliskiej galaktyce karłowatej odkryto aktywną czarną dziurę poza centrum, co zmienia nasze rozumienie wzrostu tych obiektów.
2025-11-05 23:04 - (Urania) - Nowe wiertło laserowe może pomóc w eksploracji lodowych światów, takich jak księżyc Europa
W rozwiązaniu zagadek, które kryją oceany na księżycach Jowisza czy Saturna, zdecydowanie przeszkadza pokaźnych rozmiarów pokrywa lodowa. Użycie tradycyjnych wierteł i sprzętu do stapiania lodu nie wchodzi w grę, ponieważ są to skomplikowane, ciężkie urządzenia, zużywające dużo energii. W niedawno opublikowanym raporcie, naukowcy z niemieckiego Instytutu Inżynierii Kosmicznej na Technische Universität Dresden przedstawili innowacyjną koncepcję wiertła laserowego, które mogłoby rozwiązać ten problem.
2025-11-04 13:46 - (Urania) - Supermasywne czarne dziury w odległych galaktykach: świadectwo wspólnej ewolucji
Nowe obserwacje Teleskopów Webba i Subaru pozwoliły odkryć supermasywne czarne dziury ukryte w masywnych, niemal wygasłych galaktykach sprzed 12,9 miliarda lat. Wyniki te rzucają nowe światło na rolę czarnych dziur w hamowaniu rozwoju gwiazd i współewolucji galaktyk we wczesnym Wszechświecie.
2025-11-04 12:32 - (Urania) - Ukazał się 5/2025 numer Uranii
Najnowsza Urania jest w drodze do prenumeratorów i niedługo ukaże się w salonach EMPiK. Nowy numer można już zamówić w internetowym sklepie Uranii.
2025-11-03 22:30 - (Urania) - Niebo w listopadzie 2025 - pierścienie Saturna znikają!
Dwie najjaśniejsze w tym roku komety spełniły oczekiwania wielu miłośników - zwłaszcza C/2025 A6 (Lemmon), która okazała się nawet ciut jaśniejsza od przewidywań. Rozwinęła przy tym okazały warkocz pyłowy i długi, piękny warkocz gazowy. Niestety, blask Srebrnego Globu w pierwszej dekadzie listopada A.D. 2025 skutecznie przeszkadza uciekającej już za zachodni horyzont komecie. 05-go nasz satelita osiąga status Superksiężyca. Z kolei maleją pierścienie Saturna, by... zniknąć nam z oczu 26 listopada! Co się dzieje? Wyjaśnia nasz filmowy kalendarz astronomiczny - koniecznie do zobaczenia! Zapraszamy!
2025-11-03 13:15 - (Urania) - Rekordowo energetyczny neutrino – czy to znak wybuchu pierwotnej czarnej dziury?
Nowe teorie fizyków z MIT wskazują, że najwyżej energetyczne neutrino zarejestrowane na Ziemi mogło pochodzić z dramatycznej eksplozji pierwotnej czarnej dziury w naszej Galaktyce. Jeśli się potwierdzą, będziemy mieć nie tylko dowód na istnienie promieniowania Hawkinga, ale i wskazówkę dotyczącą natury ciemnej materii.
2025-11-02 19:09 - (Urania) - Nowe podejście do wykrywania fal grawitacyjnych otwiera granicę miliherców
Nowy detektor fal grawitacyjnych opracowany w Wielkiej Brytanii pozwoli badać zjawiska w paśmie miliherców – dotąd poza zasięgiem współczesnych obserwatoriów.
2025-11-01 11:11 - (Urania) - Jak czarne dziury tworzą potężne relatywistyczne strumienie?
Zespół astrofizyków opracował zaawansowany kod numeryczny, który pozwala wyjaśnić, w jaki sposób rotująca czarna dziura przekształca energię własnego obrotu w ultra-szybki strumień cząstek – relatywistyczny dżet.
2025-10-30 12:02 - (Urania) - Webb odkrywa skazaną na zagładę gwiazdę, która może pomóc rozwiązać zagadkę zaginionych masywnych czerwonych nadolbrzymów
Nowe odkrycie może pomóc rozwiązać zagadkę zaginionych masywnych czerwonych nadolbrzymów.
2025-10-26 13:40 - (Urania) - Spojrzenie na bicie serca gwiazdy
Młoda gwiazda bije magnetycznym rytmem ponad dziesięciokrotnie szybszym niż Słońce. Obserwacje odsłaniają jej niezwykle dynamiczne pole magnetyczne i pierwsze w historii wykresy motylkowe aktywności gwiazdy poza Układem Słonecznym.
2025-10-24 13:36 - (Urania) - Kolizja czarnych dziur ze spłaszczoną orbitą
Nowe badania pozwoliły na zidentyfikowanie nietypowej kolizji czarnych dziur, w której ich trajektoria tuż przed połączeniem była wyraźnie spłaszczona. Taka ekscentryczna orbita wskazuje, że najprawdopodobniej obiekty te powstały w gęstych gromadach gwiazd lub układach potrójnych, rzucając nowe światło na ewolucję czarnych dziur w kosmosie.
2025-10-23 18:29 - (Urania) - Tajemniczy ciemny obiekt w odległym Wszechświecie
Międzynarodowy zespół astronomów odkrył tajemniczy, niewidoczny obiekt w odległej części Wszechświata, którego masa jest milion razy większa od masy Słońca. To najmniejsza wykryta masa ciemnego obiektu za pomocą soczewkowania grawitacyjnego, co stanowi przełom w badaniach nad rozkładem i naturą ciemnej materii.
2025-10-22 13:37 - (Urania) - Astronomki - konferencja popularnonaukowa w Toruniu
24 października 2025 roku w Toruniu odbędzie się konferencja poświęcona roli kobiet w astronomii. Jest to wydarzenie z okazji Roku Wilhelminy Iwanowskiej 2025. Wstęp wolny.
2025-10-21 13:58 - (Urania) - Zderzenia włókien w obłoku molekularnym G34
Naukowcy z Chińskiej Akademii Nauk, analizując dane z obłoku molekularnego G34, odkryli wyraźne dowody zderzeń gigantycznych włókien gazowych. Wyniki badań wskazują, że te struktury są jeszcze na wczesnym etapie ewolucji, nieobjętym wpływem oddziaływań gwiazdowych, a ich dynamiką rządzi grawitacja. Odkrycie rzuca nowe światło na mechanizmy powstawania gwiazd w naszej Galaktyce.
2025-10-20 15:37 - (Urania) - Ciemna materia i zagadka promieniowania gamma w centrum Galaktyki
Nowe analizy astrofizyczne rzucają światło na jedną z największych zagadek współczesnej kosmologii – pochodzenie nadmiaru promieniowania gamma obserwowanego w centrum Drogi Mlecznej. Najnowsze badania sugerują, że źródłem tego zjawiska może być anihilacja cząstek ciemnej materii, której rozkład w naszej galaktyce jest bardziej złożony, niż wcześniej przypuszczano.
2025-10-20 08:42 - (Urania) - UJ też poleci w kosmos – badać komety!
W czasie, gdy oczy wielu z nas skierowane były na wracającego z misji Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, na Uniwersytecie Jagiellońskim trwały prace nad 1. w historii tej uczelni satelitą naukowym. Misja HYADES to ambitne przedsięwzięcie, które już za kilka lat wzleci na orbitę, by badać tajemnice pochodzenia ziemskiej wody – i nie tylko.
2025-10-19 18:17 - (Urania) - Składanie w całość wczesnego Układu Słonecznego
Nowe badania przeprowadzone przez naukowca z Yale sugerują, że planetozymale we wczesnym Układzie Słonecznym powstały w wyniku serii zderzeń o wysokiej energii.